Jak bezpiecznie korzystać z internetu?
Korzystanie z internetu w XXI wieku jest czynnością, która towarzyszy nam codziennie. Nie tylko szukamy informacji czy kontaktujemy się z przyjaciółmi na całym świecie, ale też oglądamy filmy, uczymy się i rozwijamy swoje zainteresowania. Internet to także nawigacja w samochodzie, kanały w telewizji (Netflix, HBO), to również praca.
Każde medium, z którego korzystamy, niesie ze sobą wiele korzyści, ale i jakieś zagrożenia – mniejsze lub większe. Jednak nie można popaść w skrajność i rezygnować z przyjemności, zamiast tego wystarczy trzymać się kilku ważnych czynności, dzięki którym nasze dane będą bezpieczne.
Dlaczego trzeba korzystać bezpiecznie z internetu? By nasze dane nie wpadły w niepowołane ręce. Dostęp do kont e-mail czy kont w social mediach może posłużyć do dokonywania przestępstw, może też dojść do kradzieży tożsamości, wyprowadzenie pieniędzy z konta, niechcianych zakupów na raty i tym podobnych.
Przede wszystkim należy zadbać o to, by nikt nie miał dostępu do naszych kont e-mail, komunikatorów czy bankowości elektronicznej. W tym celu należy ustawiać skomplikowane, niepowtarzalne hasła, trudne do złamania. Hasła czy numeru PIN nie powinno się nigdzie zapisywać, chyba, że w dobrze ukrytym w domu notesie, w razie, jakby nam pamięć szwankowała. Ważne, by do tego notesu nikt niepowołany nie miał dostępu. Nie wolno zapisywać numeru PIN do karty na samej karcie, nie można też w etui od telefonu ukrywać żadnych notatek z hasłami czy kodami. W sytuacji, gdy zgubimy lub ktoś ukradnie telefon, dostęp do danych będzie bardzo ułatwiony.
Aby hasło było „mocne” (czyli możliwie jak najbardziej skomplikowane) należy używać małych i wielkich liter, znaków specjalnych jak ? ! % czy &, a także cyfr.
Druga ważna rzecz, to sprawdzanie stron, na jakie się wchodzi. Strona, która jest pozytywnie zweryfikowana przez wyszukiwarki, ma w górnym oknie wyszukania adres: https:// gdzie bardzo ważna jest ta literka „S” (skrót od save ang. bezpieczny). Nazywa się to certyfikat SSL i świadczy o bezpieczeństwie strony. Omijaj też dziwnie brzmiące nazwy stron, składające się z przypadkowych, pozbawionych sensu znaków.
Uważaj na „przyjaciół” w social mediach. Po drugiej stronie klawiatury może być każdy! A często są to oszuści, próbujący wyłudzić twoje dane lub pieniądze.
Jak to działa? Bardzo niepozornie, a może doprowadzić do tragedii.
Oszuści wykorzystują często seniorów oraz osoby samotne, które łatwo jest zmanipulować, wzbudzając w nich sympatię, przywiązanie i w końcu współczucie. Najpierw zapraszają osobę do grona znajomych na przykład na facebooku. Zaczyna się niewinnie, od prostych rozmów. Oszuści kreują konta fikcyjnych osób, używają kradzionych zdjęć, do tego opowiadają o sobie bardzo osobiste historie, próbując wzbudzić zaufanie i współczucie, czasem też wyznają miłość i obiecują wspólną przyszłość. W końcu, gdy oszukiwana osoba wykazuje bezwzględne zaangażowanie, oszust prosi o pomoc w nagłej sytuacji – na przykład opowiada, że wysłał do Polski paczkę z pieniędzmi, ale została ona zablokowana na granicy i prosi o pożyczkę np. 50tys zł. Innym razem trafia nagle do szpitala i potrzebuje pieniędzy na operację ratującą życie, potem na lekarstwa. Oczywiście po wpłacie „pożyczki” kontakt się urywa a oszukana osoba zostaje z długami.
Kolejną ważną czynnością zabezpieczającą przed włamaniami czy wirusami jest regularne aktualizowanie oprogramowań. Jeśli jest to dla ciebie trudność, poproś o pomoc wnuka, sąsiada, przyjaciela albo po prostu wpisz w wyszukiwarkę frazę „jak aktualizować ….” i krok po roku wyświetlą się instrukcje.
Warto też korzystać z programów antywirusowych, wiele z nich jest darmowych i łatwych w instalacji.
Dodatkowo warto praktykować takie czynności, jak:
- Zastrzeganie PESEL w aplikacji mObywatel
- Logowanie dwuskładnikowe (np. PIN plus kod SMS, albo hasło plus potwierdzony link w wiadomości e-mail)
- Ogólnie sceptyczne podejście do nowych przyjaźni, linków wysyłanych w wiadomościach czy dziwnych plików
- Weryfikowanie kont bankowych firm na tak zwanej „białej liście„
- Sprawdzanie zbiórek na cele charytatywne, czy są organizowane przez rzetelne i realne organizacje (jak na przykład „Siepomaga”, Caritas czy WOŚP)
- Ustalanie z członkami rodziny hasła-klucza na wypadek próby oszustwa, wyłudzania pieniędzy blik na telefon i tym podobnych
